Het leven van de gaucho

november 11, 2016

Zoals wij een Amerikaan soms ‘Yankee’ noemen, zo noemt men in Brazilië en Bolivia de Argentijn soms ‘Gaucho’. Net zo stigmatiserend en generaliserend, want gaucho’s maakten, sinds hun opkomst in de 18e eeuw, maar een heel klein deel uit van de Argentijnse bevolking.

Maar, die kleine groep heeft wel een dikke stempel gedrukt op de Argentijnse cultuur in zijn geheel. Je zou kunnen zeggen dat de Argentijnen eigenlijk nog steeds best wel gaucho zijn.

Dankzij de gaucho kan men vandaag de dag niet zonder mate, asados en het kaartspel truco, speelt men graag iets op de guitarra criolla en geniet men van folkloremuziek (hier nog altijd enorm populair dankzij artiesten als wijlen Mercedes Sosa).

Vrijbuiters te paard

Charles Darwin omschreef in zijn boek A Naturalist’s Voyage Round the World als eerste het leven van de gaucho. Hij ervaarde tijdens zijn bezoek aan Argentinië dat gaucho’s slechts enkele basisbehoeften hadden voor hun leven op het platteland: gras voor het paard; het paard zelf dat als hun huis, vervoermiddel en kameraad diende; water; vuur en vlees, daar ze weinig ander voedsel tot zich namen. Ze sliepen onder de sterrenhemel met het zadel als kussen. Darwin schreef echter ook dat de gaucho’s veel waarde hechtten aan hun dagelijkse dosis yerba mate, een goede warme poncho, sigaretten en jenever (geïmporteerd uit jawel, de Lage Landen).

De gaucho was bovenal een vrijbuiter. Grootgrondbezitters wisten de boeren uit te buiten door hen tegen een schamel loon op het land te laten werken. De gaucho’s weigerden dat te ondergaan. Ze namen met weinig genoegen, in ruil voor het vrije leven. Met hun paard als vrijwel hun enige bezit, en de uitgestrekte pampa’s altijd tot hun beschikking.

Net als hun soortgenoten in de Verenigde Staten, de cowboys, stonden de Argentijnse gaucho’s niet bekend om hun harde werken, maar juist om hun levensstijl.

Maar ze moesten toch ergens van leven? Altijd te paard, verplaatsten ze vee naar nieuwe weiden of naar plekken waar de koeien verhandeld zouden worden, zoals de haven van Buenos Aires. Gaucho’s stonden bekend om hun kennis van paarden en van de klimaatzones waarin ze hun bestaan hadden.

Voedsel, drank en vermaak in de pulpería

Zoals we van de cowboy weten dat hij veel tijd doorbracht in de saloon, zo kon je de Argentijnse gaucho tot in de late uurtjes vinden in de pulpería. In deze eenvoudige tavernes kwamen ze om een warme hap te eten, jenever te drinken en wellicht een potje te kaarten (bijvoorbeeld truco). In de pulpería had men vaak wat gitaren, zodat er folkloremuziek kon worden gespeeld en gedanst. Zo zijn oa. chamamé, zamba, malambo en chacarera onstaan: indrukwekkende dansen in plattelandsstijl waar veel voetenwerk, messen, laarzen en zelfs stierenballen aan te pas komen.

Gaucho`s vandaag

Als je over gaucho’s spreekt doe je dat vaak in de verleden tijd, maar de gaucho is (nog) geen uitgestorven fenomeen. Je komt ze tegen in kleine dorpjes te midden van de pampas. Met hun broek in hun laarzen gestoken, hun zakdoek omgeknoopt, petje op en hun mes aan de riem gehangen. In veel van die dorpjes wordt de gauchocultuur en de streekfolklore levend gehouden met festivals. Denk hierbij aan veel muziek en dans, veel verhalen en veel eten. Dit zijn de momenten waarop het hele dorp uitloopt! Ook midden in Buenos Aires vind je zo`n plek genaamd Feria de Mataderos, of ook wel de markt van de mataderos. Dè locatie in Buenos Aires om kennis te maken met het typische gaucholeven, zien, horen, ruiken en proeven.

Reisplannen naar Argentinië?

Vraag hier een vrijblijvend reisvoorstel aan of meld u aan voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte over onze reizen, acties en andere leuke weetjes.